İmar ve imarlı arsa kavramları, gayrimenkul dünyasında sıkça karşılaşılan terimlerdir. Bu kavramlar, özellikle yatırım yapmak isteyenlerin, bir arsa ya da bina sahibi olmayı planlayanların mutlaka anlaması gereken konular arasında yer alır. İmar, şehirleşme ve yapılaşmanın temelini oluştururken, imarlı arsa ise bu planın bir parçasıdır. Bu yazıda, imar nedir, imarlı arsa nedir gibi soruları detaylı bir şekilde yanıtlayacağız. Ayrıca, bu konuyla ilgili dikkat edilmesi gereken noktalara da değineceğiz.
İmar Nedir?
İmarın Tanımı
İmar, bir yerleşim alanının planlı bir şekilde gelişmesini sağlayan yasal düzenlemeler ve planlama çalışmalarının genel adıdır. İmar planları, bir bölgenin nasıl kullanılacağını, yapılaşma oranlarını, yolların, yeşil alanların, sosyal donatıların ve diğer altyapıların nerede ve nasıl olacağını belirler.
İmarın Amaçları
İmar çalışmalarının temel amacı, kentleşmeyi düzenlemek ve şehirleri daha yaşanabilir hale getirmektir. Plansız bir yapılaşma, hem estetik hem de altyapı sorunlarına yol açabilir. İmar sayesinde:
- Çarpık kentleşmenin önüne geçilir.
- Kamu hizmetlerinin (elektrik, su, kanalizasyon vb.) daha düzenli sağlanması mümkün olur.
- Doğal afetlere karşı güvenli bir şehir planlaması yapılır.
İmar Planı Nedir?
İmar planı, bir bölgenin gelecekte nasıl bir yerleşim alanı olacağını gösteren haritalar ve belgeler bütünüdür. İmar planları genellikle şu şekilde sınıflandırılır:
1. Nazım İmar Planı
Nazım imar planı, geniş bir alanın genel yapılaşma koşullarını ve alan kullanımını belirler. Bu plan, genellikle 1/25.000 veya 1/5.000 ölçekli olarak hazırlanır. Konut, ticaret, sanayi gibi alanların sınırlarını gösterir.
2. Uygulama İmar Planı
Uygulama imar planı, nazım imar planının daha detaylı bir şekilde işlendiği plandır. 1/1.000 ölçeklidir ve hangi parsele ne tür bir yapı yapılacağını açıkça belirtir.
İmarlı Arsa Nedir?
İmarlı Arsa Tanımı
İmarlı arsa, imar planı çerçevesinde üzerinde yapı yapılmasına izin verilen, altyapı hizmetlerine uygun hale getirilmiş arsalardır. Bu arsalar, konut, ticaret veya sanayi gibi farklı kullanımlar için tasarlanmış olabilir. Ancak, bir arsanın imarlı olması, üzerine hemen yapı yapılabileceği anlamına gelmez. Yapılaşma için belediyeden yapı ruhsatı alınması gereklidir.
İmarsız Arsa ile Farkları
İmarsız arsa, herhangi bir yapılaşmaya izin verilmemiş olan arsadır. İmarsız bir arsa üzerinde inşaat yapmak yasal değildir. Bu tür arsalar genellikle tarım arazisi ya da hazine arazisi olarak kullanılır. Bir arsanın imarlı hale gelmesi için imar planına dahil edilmesi ve gerekli altyapı çalışmalarının tamamlanması gereklidir.
İmarlı Arsa Türleri Nelerdir?
İmarlı arsalar, kullanım amaçlarına göre farklı kategorilere ayrılır:
1. Konut İmarlı Arsalar
Bu arsalar, bireysel veya toplu konut yapımı için uygundur. Genellikle konut alanı olarak belirlenmiş bölgelerde bulunur.
2. Ticari İmarlı Arsalar
Ticari faaliyetler için kullanılacak yapılar (dükkan, ofis, AVM vb.) inşa edilebilir. Bu tür arsalar genellikle şehir merkezlerine yakın bölgelerde yer alır.
3. Sanayi İmarlı Arsalar
Sanayi tesisleri veya fabrikalar için tasarlanmış alanlardır. Bu arsalar, çevresel etkiler nedeniyle genellikle yerleşim bölgelerinden uzakta bulunur.
İmar Durumu Nasıl Öğrenilir?
Bir arsanın imar durumunu öğrenmek için şu adımları izleyebilirsiniz:
Belediyeye Başvuru Arsanın bulunduğu bölgedeki belediyeye giderek imar durumu hakkında bilgi alabilirsiniz. Belediyeler, ilgili parselin imar planı detaylarını paylaşabilir.
E-Devlet Üzerinden Sorgulama Bazı bölgeler için e-Devlet sistemi üzerinden de imar durumu sorgulaması yapılabilir.
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu dairesinden arsanın tapu bilgilerini inceleyerek imar durumuna ilişkin bilgi alabilirsiniz.
İmarlı Arsa Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir imarlı arsa satın almadan önce bazı önemli noktalara dikkat etmeniz gerekir:
1. İmar Durumu
Arsanın imar durumu net olarak öğrenilmelidir. Örneğin, konut yapmak için alacağınız arsa “ticari imarlı” ise istediğiniz projeyi gerçekleştiremezsiniz.
2. Altyapı Durumu
İmarlı bir arsa, teorik olarak yapılaşmaya uygundur. Ancak altyapının (yol, su, elektrik vb.) hazır olup olmadığı kontrol edilmelidir.
3. Tapu ve Ruhsat Durumu
Arsanın tapusu üzerinde herhangi bir ipotek ya da şerh olup olmadığını kontrol edin. Ayrıca, yapı ruhsatı alma sürecinde sorun yaşanmaması için belediyeden onay alınması gerektiğini unutmayın.
4. Fiyat Karşılaştırması
Arsanın bulunduğu bölgedeki diğer imarlı arsaların fiyatlarını inceleyerek piyasa koşullarını değerlendirin.
İmar Affı Nedir?
Zaman zaman devlet, plansız yapılaşmayı kayıt altına almak için imar affı çıkartabilir. İmar affı, yasal olmayan bir yapıyı belirli bir ücret karşılığında yasal hale getiren bir uygulamadır. Ancak bu aflar her zaman geçerli değildir ve her yapıyı kapsamaz.
Sonuç
İmar ve imarlı arsa, gayrimenkul yatırımında önemli iki temel kavramdır. Planlı bir şehirleşme için imar planları büyük önem taşır. İmarlı arsalar ise yapılaşma için gereken temel özelliklere sahiptir. Arsa satın almayı planlayan kişilerin, satın alacakları arsanın imar durumunu detaylı bir şekilde incelemesi gerekir. Bu sayede, uzun vadeli sorunların önüne geçebilir ve yatırımınızdan maksimum verim alabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
İmarlı bir arsa üzerine hemen inşaat yapılabilir mi?
Hayır, imarlı bir arsa üzerinde inşaat yapabilmek için belediyeden yapı ruhsatı almanız gerekir.
İmarsız bir arsa satın almak riskli mi?
Evet, çünkü imarsız bir arsa üzerinde yapılaşmaya izin verilmez. Ayrıca, bu tür arsaların imar planına dahil edilip edilmeyeceği belirsizdir.
İmar durumunu sorgulamak ücretli mi?
Belediyelerden alınan imar durum bilgileri genellikle ücretsizdir, ancak detaylı inceleme ya da tapu müdürlüklerinden belge alınması gerekirse ücret talep edilebilir.
İmar planı değiştirilebilir mi?
Evet, ancak bu süreç yerel yönetimlerin kararı ve planlama çalışmaları ile gerçekleşir. Herkesin talebi doğrultusunda değişiklik yapılması mümkün değildir.